Ορισμένοι γονείς ανησυχώντας μήπως χάσουν τη γονική επιρροή, προβάλλουν τη γονική εξουσία. Λένε: «πρέπει να εφαρμόσουμε τον νόμο». Θέλουν να ορίζουν αυστηρούς κανόνες και να τιμωρούν αυστηρά τις παραβάσεις. Πιστεύουν ότι ο φόβος της τιμωρίας θα θέσει τα παιδιά υπό έλεγχο και θα τα κρατήσει μακριά από κάθε κακό, ακόμα κι από τα ναρκωτικά.
Οι αυταρχικοί γονείς, συνήθως ξεκινούν τις προτάσεις τους με τη φράση:
- «Όταν ήμουν παιδί…»
- «Στο σπίτι του πατέρα μου όλοι γνωρίζαμε…»
- «Δεν θα τολμούσαμε…»
Πολλοί από αυτούς τους γονείς φοβούνται ότι είναι πιθανό να χάσουν την εξουσία τους, αν συζητήσουν με τα παιδιά. Η ειρωνεία είναι ότι συνήθως αυτό λειτουργεί αντίθετα:
- Οι γονείς βάζουν κανόνες, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα παιδιά τους.
- Τα παιδιά αισθάνονται ότι αποκλείονται και επομένως αντιδρούν στους κανόνες.
- Η εξουσία των γονέων υποχωρεί γιατί τα παιδιά δεν πήραν μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Μ’ άλλα λόγια, τα παιδιά αντιλαμβάνονται τους κανόνες και τα όρια που επιβάλλουν οι γονείς χωρίς συζήτηση, σαν εμπόδιο στο να περνούν καλά. Οι έφηβοι δεν σέβονται τη γονική εξουσία, όταν αισθάνονται ότι τους αγνοούν ή δεν τους αγαπούν, ή όταν δεν καταλαβαίνουν τη λογική των κανόνων στους οποίους οφείλουν να συμμορφωθούν.
Υπερασπίζομαι τη γονική εξουσία και πιστεύω στους κανόνες και την επιβολή συνεπειών, σε περίπτωση κακής συμπεριφοράς. Εντούτοις, κατά την άποψή μου, συνιστάται η συμμετοχή των εφήβων στη διαδικασία θέσπισης των κανόνων.
Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μορφές εξουσίας. Οι κανόνες και η τιμωρία αποτελούν τη μία μορφή. Αλλά το ρεπερτόριο των γονέων θα έπρεπε να περιλαμβάνει και άλλες, ειδικά την εκπαίδευση, δηλαδή την ισχύ επιρροής των εφήβων μέσω της εκμάθησής τους να παίρνουν σωστές αποφάσεις.
Γονείς οι οποίοι εμμένουν στην αυστηρή εξουσία και στην τιμωρία, προκειμένου να αποτρέψουν πιθανά προβλήματα, όπως π.χ. το πρόβλημα των ναρκωτικών, έχουν συνήθως τις καλύτερες προθέσεις. Παίρνουν αυστηρά μέτρα αλλά συνήθως αργότερα, και ορισμένες φορές πολύ αργότερα, ανακαλύπτουν ότι η εξουσία τους ήταν μια πλάνη. Φυσούν και ξεφυσούν, ενώ τα παιδιά τους επαναστατούν ανοικτά εναντίον τους ή κινούνται ύπουλα πίσω από την πλάτη τους. Τα παιδιά μαθαίνουν να τους περιφρονούν, να είναι μυστικοπαθή και πονηρά. Όσο οι γονείς προσπαθούν να ασκήσουν πίεση, τόσο τα παιδιά τους γίνονται όλο και πιο προκλητικά.
Οι αυταρχικοί γονείς, έχουν μία μονοδιάστατη αίσθηση της εξουσίας. Αντιλαμβάνονται την εξουσία, σαν μία προσπάθεια να ελέγξουν την συμπεριφορά των παιδιών τους. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι αυτού του είδους η εξουσία, όχι μόνο δεν είναι δραστική, αλλά λειτουργεί αντίθετα στην υγιή ανάπτυξη των εφήβων, που παλεύουν ν’ αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους. Όπως λέει ένας φίλος μου γνώστης του θέματος: «Οι γονείς πρέπει να εγκαταλείπουν την εξουσία, πριν τους την πάρουν».
Οι γονείς που κάνουν με τα παιδιά τους συζητήσεις για κανόνες και όρια, εγκαταλείπουν ένα μέρος του ελέγχου τους. Παραιτούνται από το δικαίωμά τους να θέτουν αυθαίρετα όρια, χωρίς την άποψη των παιδιών. Ναι, έτσι πρέπει να γίνεται.
Στην πραγματικότητα, όσο πιο υπεύθυνα δείχνουν να λαμβάνουν αποφάσεις οι έφηβοι, τόσο πιο πολλή ελευθερία και υπευθυνότητα θα πρέπει να τους παρέχεται. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις κατά τη διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας. Όταν τα παιδιά γίνουν ενήλικες, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένα για την ανεξαρτησία. Τα παιδιά που αισθάνονται ασφαλή με τους γονείς τους, θα απευθυνθούν σ’ εκείνους για βοήθεια και συμβουλές, όταν τις χρειαστούν.
Http://Sxeseis-kai-sunaisthimata.com
Πηγή: Από το βιβλίο «Να λες ΟΧΙ δεν είναι αρκετό…» του ROBERT SCHWEBEL, PH. D.