Η χειριστικότητα είναι μια συμπεριφορά που όλοι μας είναι πιθανό να έχουμε βιώσει μέσα σε σχέσεις με συντρόφους, φίλους, γονείς, παιδιά, εργοδότες, συναδέλφους ή γείτονες. Επίσης, είναι πιθανό να συμπεριφερόμαστε κι εμείς χειριστικά προς τους άλλους. Σε κάθε περίπτωση η συμπεριφορά αυτή δυσκολεύει τις σχέσεις σας και γι αυτό είναι πρέπον να αποφεύγεται.
Η χειραγώγηση είναι μια συναισθηματικά ανθυγιεινή ψυχολογική στρατηγική που χρησιμοποιείται από ανθρώπους που δεν μπορούν να ζητήσουν αυτό που θέλουν και προσπαθούν να χειραγωγήσουν άλλους για να το πετύχουν. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές χειραγώγησης, που κυμαίνονται από έναν πιεστικό πωλητή σε έναν συναισθηματικά καταχρηστικό συνεργάτη – και κάποιες συμπεριφορές είναι πιο ευδιάκριτες από άλλες. Παρακάτω οι ειδικοί μας εξηγούν πώς θα καταλάβουμε πως κάποιος μας χειραγωγεί.
Νιώθουμε φόβο, υποχρέωση και ενοχή. Όταν κάποιος μας χειραγωγεί πολλές φορές νιώθουμε εξαναγκασμένοι να κάνουμε κάτι που μάλλον δεν θέλουμε. Μπορεί επίσης να νιώθουμε φόβο ή ακόμα και ενοχές σε περίπτωση που δεν κάνουμε αυτό που μας έχει ζητήσει. Ο χειριστικός παίζει πολλές φορές το θύμα με σκοπό να μας δημιουργήσει αισθήματα ενοχής και να μας χειραγωγήσει. Είναι ο αρχηγός της παρέας και αν δεν κάνουμε αυτό που θέλει θυμώνει. Επίσης, δεν ακούει σχεδόν ποτέ τη γνώμη μας, αλλά σκέφτεται μόνο τη δική του άποψη. Έχει πάντα δίκιο, ακόμα και αν ξέρει ότι είναι λάθος.
Το χειριστικό άτομο μπορεί στην αρχή να φαίνεται πολύ ευχάριστο και συμπαθητικό, με αποτέλεσμα να μη συνειδητοποιούμε ότι συμβαίνει κάτι αρνητικό. Στην πραγματικότητα όμως ο σκοπός του είναι να μας χειραγωγήσει για να πετύχει το σκοπό του.
Το πώς θα αντιδράσουμε εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος της χειραγώγησης που αντιμετωπίζουμε. Συχνά η θέσπιση ορίων μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας και στο να μη μας εκμεταλλεύονται. Σε μια κατάσταση χειραγώγησης, μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να καθυστερήσουμε την απάντησή μας.
Θα πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στον εαυτό μας, γιατί εάν προσπαθούμε να χειριστούμε ένα χειριστικό άνθρωπο δεν θα πετύχουμε απολύτως τίποτα. Αντ’ αυτού κινδυνεύουμε να υποστούμε μεγαλύτερη χειριστικότητα εκ μέρους του. Το να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας ίσως να μην έχει αποτέλεσμα καθώς το συγκεκριμένο άτομο δεν έχει κατακτήσει τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης.
Η καλύτερη ίσως λύση είναι εάν σταματήσουμε να συνεργαζόμαστε με τις χειριστικές τακτικές. Όταν ένα χειριστικό άτομο πρέπει να προσπαθήσει σκληρά για να πετύχει το σκοπό του, συνήθως τα παρατάει και βρίσκει κάποιον άλλο να ελέγξει.