Όταν ακούμε την ερώτηση «μ’ αγαπάς;», απαντάμε αυτόματα «Ναι». Χωρίς να ψάχνουμε βαθιά μέσα μας τι νιώθουμε πραγματικά – αγάπη ή εξάρτηση. Άλλωστε, πολύ συχνά μπερδεύουμε τα συναισθήματα που νιώθουμε: συνήθεια, φόβο μοναξιάς, εξάρτηση, τρυφερότητα. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιεί τις υγιείς σχέσεις από τις τοξικές είναι η παρουσία του σεβασμού.
Ο σεβασμός σε ένα ζευγάρι
Σε κάθε σχέση ανάμεσα σε ανθρώπους, σεβασμός σημαίνει ότι αναγνωρίζω την αξιοπρέπεια της προσωπικότητας ενός συντρόφου. Τι σημαίνει ακριβώς αυτό; Οι σύντροφοι λαμβάνουν υπόψη την άποψη της άλλης πλευράς, ακούνε τα σχόλια και τις ανάγκες τους, προσπαθούν να δράσουν με έναν τρόπο που δεν προκαλεί απογοήτευση στο άλλο μισό. Ο σεβασμός προϋποθέτει εμπιστοσύνη και ελευθερία στις σχέσεις.
Σε έναν γάμο, η φύση του σεβασμού μπορεί να αλλάξει. Οι σύζυγοι συχνά παραπονιούνται για την έλλειψή του. Η επαναφορά αυτού του χαρακτηριστικού, απαραίτητη για μια υγιή σχέση, είναι δύσκολη, αλλά πιθανή. Ας σκεφτούμε την «εσωτερική» και «εξωτερική» πλευρά του σεβασμού στην οικογένεια.
Στην πρώτη περίπτωση, χρειάζεται να δημιουργηθούν άνετες συνθήκες για τον σύντροφο. Αυτό προϋποθέτει έναν ήρεμο τόνο ομιλίας και ένα αυθεντικό ενδιαφέρον για τη ζωή του άλλου. Όσο για την «εξωτερική» πλευρά, σημαίνει ότι ένα άτομο χρειάζεται να συμπεριφέρεται σωστά δημοσίως στο/στη σύντροφό του/της. Να μην τον/τη προσβάλει δημοσίως και να μην προκαλεί δυσάρεστα σχόλια για τη μεταξύ τους σχέση. Επιπλέον, δεν πρέπει να περιορίζεται ο προσωπικός χώρος ή η ελευθερία του άλλου με απαγορεύσεις και χειραγώγηση.
Πώς δείχνουμε και χτίζουμε σεβασμό σε μια σχέση;
Ο σεβασμός σε μια σχέση αντανακλάται στο πώς αντιμετωπίζουμε και συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο σε καθημερινή βάση. Ακόμα κι αν διαφωνούμε ή έχουμε έναν καυγά (ναι, οι καυγάδες συμβαίνουν και στις υγιείς σχέσεις), μπορούμε να σεβόμαστε και να εκτιμάμε τις απόψεις και τα συναισθήματα του άλλου επιχειρηματολογώντας δίκαια.
Ο σεβασμός δεν έχει καμία σχέση με τον έλεγχο ή τη χειραγώγηση. Ο σεβασμός μας επιτρέπει αντιθέτως να νιώθουμε ελεύθεροι να είμαστε ο εαυτός μας και να αγαπιόμαστε γι’ αυτό που είμαστε.
Σε μια υγιή σχέση, λοιπόν, ο σεβασμός περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:
– Μιλάμε ανοιχτά και με ειλικρίνεια ο ένας στον άλλο
– Ακούμε πραγματικά τι λέει ο άλλος
– Εκτιμάμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες του
– Συμβιβαζόμαστε όταν πιστεύουμε ότι χρειάζεται
– Μιλάμε με καλοσύνη ο ένας στον άλλο
– Στηρίζουμε τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι και την καριέρα ο ένας του άλλου
– Εξελισσόμαστε μέσα από μια σχέση, εξελίσσοντας και την ίδια τη σχέση
– Τιμάμε και σεβόμαστε τα όρια του άλλου, ό,τι κι αν συμβεί
Φυσικά, αν και είναι σημαντικό να σεβόμαστε τον/τη σύντροφό μας σε μια σχέση, είναι εξίσου σημαντικό να δείχνουμε σεβασμό στον εαυτό μας. Ο αυτοσεβασμός είναι το κλειδί για να χτίσουμε αυτοπεποίθηση και να διατηρήσουμε υγιείς σχέσεις, καθώς έτσι θέτουμε όρια και χτίζουμε εκτίμηση σε όλη τη ζωή μας.