Ποιος είπε ότι ο ρόλος του πατέρα δεν είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν της μητέρας στην ανάπτυξη του παιδιού;
Ο πρωτοπόρος παιδοψυχολόγος δρ. Erik Erikson εξηγεί στο επιστημονικό περιοδικό Psychology Today γιατί η πατρότητα μπορεί να είναι τόσο περίπλοκη και μοναδική διαδικασία και πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην συναισθηματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού.
Σύμφωνα με τον Erikson, η αγάπη του πατέρα διαφέρει από αυτήν της μητέρας «ποιοτικά». Δηλαδή, οι πατεράδες «αγαπούν πιο επικίνδυνα», γιατί η αγάπη τους είναι περισσότερο «αναμενόμενη, πιο οργανική» από αυτήν της μητέρας. Ο πατέρας συμβάλει με μοναδικό τρόπο στην ανάπτυξη του παιδιού, με τρόπο που κανείς άλλος δε μπορεί να αναπληρώσει. Πιο συγκεκριμένα:
Οι μπαμπάδες είναι διαφορετικοί ως γονείς
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πατεράδες έχουν ιδιαίτερο στιλ επικοινωνίας και διαδραστικότητας με τα παιδιά. Ήδη στις 8 πρώτες του εβδομάδες, το έμβρυο μπορεί να διακρίνει αν αλληλεπιδρά μαζί του ο μπαμπάς ή η μαμά.
Αυτή η διαφοροποίηση παρέχει στα παιδιά ευρύτερη εμπειρία στην αλληλεπίδρασή τους με τους άλλους και στην δημιουργία διαφορετικών σχέσεων. Είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, τα παιδιά μαθαίνουν, εντελώς εμπειρικά, ότι οι άνδρες είναι διαφορετικοί από τις γυναίκες και όχι ξεχωριστό τρόπο να λειτουργούν στην ζωή τους, από άλλους ενήλικες και παιδιά. Η κατανόηση αυτή είναι σημαντική στην ανάπτυξή τους.
Οι μπαμπάδες παίζουν διαφορετικά
Οι μπαμπάδες γαργαλούν περισσότερο, «παλεύουν» με τα παιδιά, τα πετούν στον αέρα (την στιγμή που οι μαμάδες φωνάζουν ‘όχι τόσο ψηλά!’), τα κυνηγούν υποδυόμενοι τα ‘τέρατα’. Επίσης, είναι αυτοί που μπορούν να μάθουν στα παιδιά ότι, παρά τα ‘άγρια’ παιχνίδια, απαγορεύονται το δάγκωμα, οι κλοτσιές ή άλλες μορφές φυσικής βίας. Αντίθετα, θα θέσουν τα όρια και θα διδάξουν στα παιδιά την υγιή ισορροπία ανάμεσα στην δειλία και την επιθετικότητα.
Οι μπαμπάδες χτίζουν εμπιστοσύνη
Πηγαίνετε σε έναν παιδότοπο και ακούστε τους γονείς: Ποιος είναι αυτός που προτρέπει το παιδί να σκαρφαλώσει ή να πηδήξει από λίγο πιο ψηλά; Να τρέξει λίγο πιο γρήγορα ή να πετάξει κάτι πιο μακριά; Αντίθετα, ποιος είναι αυτός που λέει στα παιδιά να προσέχουν; Εκ φύσεως, οι μαμάδες προστατεύουν και οι μπαμπάδες σπρώχνουν τα παιδιά στα όριά τους. Ένα μόνο από τα δύο αυτά γονικά πρότυπα μπορεί να αποβεί επικίνδυνο, γιατί ο ένας γονιός θα παροτρύνει το παιδί να αναλάβει ρίσκα χωρίς συχνά να υπολογίσει τις συνέπειες, ενώ ο άλλος θα τα αποφύγει, χωρίς αυτό να βοηθά το παιδί να χτίσει αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Μαζί, οι δύο γονείς, το βοηθούν να παραμένει ασφαλές, ενώ επεκτείνει τις εμπειρίες του και αυξάνει την αυτοπεποίθησή του.
Οι μπαμπάδες επικοινωνούν διαφορετικά
Πρόσφατη, εκτενής έρευνα έδειξε πως όταν μιλούν στα παιδιά, οι μπαμπάδες και οι μαμάδες διαφέρουν. Οι μαμάδες θα απλοποιήσουν τις λέξεις που χρησιμοποιούν και θα μιλήσουν στο επίπεδο του παιδιού. Οι μπαμπάδες δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν τέτοιες «παραχωρήσεις». Ο τρόπος που χρησιμοποιεί η μαμά εξυπηρετεί την άμεση επικοινωνία. Ο τρόπος του μπαμπά προκαλεί το παιδί να επεκτείνει το λεξιλόγιό του και τα γλωσσολογικά του ταλέντα.
Οι μπαμπάδες συμμορφώνουν διαφορετικά
Σύμφωνα με τον δρ. Erikson, οι μπαμπάδες δίνουν έμφαση στη δικαιοσύνη και τα καθήκοντα (που βασίζονται σε κανόνες), ενώ οι μαμάδες δίνουν έμφαση στην κατανόηση, την φροντίδα και την βοήθεια (που βασίζεται στις ανθρώπινες σχέσεις). Οι μπαμπάδες τείνουν να παρακολουθούν και να επιβάλουν συστηματικά και αυστηρά κανόνες, διδάσκοντας τα παιδιά τις συνέπειες του σωστού και του λάθους. Οι μαμάδες τείνουν να διδάσκουν την καλοσύνη και την κατανόηση, να δημιουργούν αίσθηση ελπίδας. Και σε αυτή την περίπτωση, το υγιές είναι να μεγαλώνει το παιδί και με τις δύο αυτές προσεγγίσεις.
Οι μπαμπάδες προετοιμάζουν τα παιδιά για τον πραγματικό κόσμο
Οι μπαμπάδες που ασχολούνται με τα παιδιά τους τα βοηθούν να καταλάβουν ότι η κάθε στάση και συμπεριφορά έχει επιπτώσεις. Για παράδειγμα, είναι πιθανότερο να πει ένας μπαμπάς στο παιδί ότι δεν φέρεται καλά στους συμμαθητές του εκείνοι δεν θα θέλουν να παίξουν μαζί του, παρά μία μαμά. Ή ότι αν δεν τα πάει καλά στο σχολείο, δεν θα καταφέρει να περάσει στο Πανεπιστήμιο ή να βρει την δουλειά που ονειρεύεται.
Οι μπαμπάδες αποτελούν παράθυρο στον κόσμο των ανδρών
Οι άνδρες και οι γυναίκες είναι διαφορετικοί. Τρώνε διαφορετικά, ντύνονται διαφορετικά, λειτουργούν στην ζωή διαφορετικά. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με έναν πατέρα εξοικειώνονται με τον κόσμο των ανδρών. Τα κορίτσια που έχουν μπαμπάδες που συμμετέχουν στην οικογενειακή ζωή και έχουν καλή σχέση με την γυναίκα τους, αποκτούν υγιέστερες σχέσεις με το αντίθετο φύλο μεγαλώνοντας, γιατί έχουν μάθει από τους μπαμπάδες τους πώς φέρονται οι «σωστοί» άνδρες στις γυναίκες και ποιες συμπεριφορές είναι ανάρμοστες.
Αντίστοιχα, τα αγόρια που μεγαλώνουν με μπαμπάδες έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν βίαια, ενώ μαθαίνουν πώς να διοχετεύουν τον ανδρισμό και την δύναμή τους με θετικούς τρόπους. Οι μπαμπάδες βοηθούν τα αγόρια να κατανοήσουν πλήρως την σεξουαλικότητά τους, τους κανόνες υγιεινής και το «πώς φέρονται οι άνδρες» ανάλογα με την ηλικία τους.