Οι ψυχολόγοι αναλύουν τον πανικό που μας πιάνει να αποθηκεύουμε χαρτικά και τρόφιμα και γιατί αδειάζουμε τα ράφια με τα χαρτιά υγείας.
Οι κυβερνήσεις των χωρών που έχουν προσβληθεί με τον κορωνοϊό προτείνουν στους πολίτες να μην «πανικοβάλλονται με τις αγορές» εν μέσω του φόβου του κορωνοϊού, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που κάνουν ακριβώς το αντίθετο.
Η «πανικόβλητη» συμπεριφορά ξεκίνησε στην κινεζική πόλη Γουχάν, το επίκεντρο του ιού, προτού εξαπλωθεί σε όλη την περιοχή της Ασίας και τώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι ψυχολόγοι αναλύουν τον πανικό που μας πιάνει να αποθηκεύουμε χαρτικά και τρόφιμα και γιατί αδειάζουμε τα ράφια με τα χαρτιά υγείας.
Δρ. Δημήτριος Τσιβρίκος: Ειδικός στις Καταναλωτικές και Συμπεριφορικές Επιστήμες στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου, εξηγεί τη διαφορά μεταξύ του πανικού επικείμενης καταστροφής και του γενικού πανικού, με το χαρτί υγείας να έχει γίνει σύμβολο για τον πανικό.
Ο πανικός επικείμενης καταστροφής αφορά συνήθως κάτι για το οποίο έχουμε περισσότερες πληροφορίες, όπως είναι μια φυσική καταστροφή, δηλώνει.
Ξέρουμε ότι πρόκειται να συμβεί και συνήθως γνωρίζουμε ότι θα διαρκέσει μερικές μέρες και έτσι μπορούμε να προετοιμαστούμε μέσω αγορών σε λογικά πλαίσια.
Όμως σε θέματα δημόσιας υγείας δεν έχουμε ιδέα για τη διάρκεια ή την έντασή τους και λαμβάνουμε μηνύματα σε καθημερινή βάση ότι θα πρέπει να μπούμε σε μία κατάσταση πανικού, αγοράζοντας περισσότερα από όσα χρειαζόμαστε, καθώς αυτό είναι το μόνο μας εργαλείο ελέγχου.
Υποστηρίζει ότι επειδή το χαρτί υγείας έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από πολλά άλλα εμπορεύματα και επειδή η εμφάνισή του στα ράφια μας τραβά μας την προσοχή, λόγω του μεγάλου όγκου του, μάς ελκύει ψυχολογικά να το αγοράσουμε σε περιόδους κρίσης.
Αναφέρει: Όσο μεγαλύτερο είναι, τόσο πιο σημαντικό πιστεύουμε ότι είναι. Αν υπήρχε μια διεθνή πινακίδα για τον πανικό, θα ήταν ένα προειδοποιητικό σήμα όπως αυτά για την κυκλοφορία, με ένα ρολό χαρτί υγείας στη μέση.
Κ. Γουίτγκενς: Ψυχολόγος, η οποία ειδικεύεται στην ατομική και ομαδική συμπεριφορά
Η κ. Γουίτγκενς εξηγεί ότι οι εγκέφαλοi μας είναι προγραμματισμένοι για να επαγρυπνούν για ενδεχόμενες απειλές και να αναζητούν την ασφάλεια, γεγονός που εντείνεται όταν ο κίνδυνος είναι καινούριος και εκτός ελέγχου.
Αναφέρει ότι οι καταναλωτές τείνουν να υπερεκτιμούν τους κινδύνους θανάτου από τον κορωνoϊό.
Πολλοί περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν σε τροχαία ατυχήματα ή ατυχήματα στο σπίτι κάθε χρόνο, ωστόσο το πρωί πριν πάμε για δουλειά δεν πανικοβαλλόμαστε για τέτοια πράγματα, προσθέτει.
Είναι δύσκολο να πείσουμε τον εγκέφαλό μας για τα δεδομένα, για αυτό το λόγο και τα στατιστικά στοιχεία συχνά δεν έχουν αποτέλεσμα.
Επίσης, λέει ότι αυτού του είδους πανικοί συνήθως υποχωρούν μετά από ένα μήνα, όταν θα έχουμε χρόνο να σκεφτούμε πιο ορθολογικά.
Όταν στεκόμαστε μπροστά από άδεια ράφια, φοβόμαστε ότι τα αποθέματα θα εξαντληθούν, ώστε καταλήγουμε να αγοράζουμε πολλά περισσότερα από όσα πραγματικά χρειαζόμαστε.
Αυτό γίνεται «επικίνδυνο» καθώς ορισμένα προϊόντα όπως το σαπούνι, τα φάρμακα και τα απολυμαντικά δεν είναι διαθέσιμα για όσους έχουν άμεση ανάγκη.
Το φαινόμενο γίνεται πιο προφανές όταν ένα διάδρομος με χαρτί υγείας είναι άδειος, σε σύγκριση με διαδρόμους με άλλα μικρότερα αντικείμενα, γεγονός που οδηγεί στην ενδυνάμωση του πανικού για την απόκτηση του συγκεκριμένου εμπορεύματος.
Η Γουίτγκενς προσθέτει ότι αυτή η ένταση είναι πιθανόν να είναι υψηλότερη στις δυτικές χώρες, επειδή είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς θα μπορούσαμε να καθαριστούμε χωρίς αυτό.
Έμμα Κένι, ψυχολόγος
Είναι παράλογη η συμπεριφορά «αγορών πανικού», ιδιαίτερα αναφορικά με τη συγκέντρωση ρολών χαρτιού υγείας, δηλώνει η Έμμα Κένι.
Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να βλέπουμε ότι οι άνθρωποι αποθηκεύουν πράγματα όπως το χαρτί υγείας, αφού αυτό δεν πρόκειται να έχει άμεσα αποτελέσματα σε μια κατάσταση ζωής ή θανάτου – το φαγητό είναι αυτό που όλοι μας θα χρειαστούμε, προσθέτει.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σαφές ότι στην πραγματικότητα δεν ανησυχούμε για τον ίδιο τον ιό, αλλά περισσότερο για τη διατήρηση των ανέσεων του πρώτου κόσμου, όπως να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε την τουαλέτα.
Ενώ είναι κατανοητό να έχουμε ανησυχία για την υγιεινή κατά τη διάρκεια της αυτο-απομόνωσης, ο όγκος των αποθεμάτων είναι παράλογος, προσθέτει.
Δεν αντιδρούμε στον ιό, αλλά στο φόβο του τι θα συμβεί. Αν όλοι οι άλλοι πανικοβληθούν αρχίζοντας να αγοράζουν μαζικά και αυτό δημιουργεί ένα πανικό, ο οποίος και τροφοδοτεί ολόκληρο τον κύκλο. Και αυτό είναι το πρόβλημα.