Ο έρωτας – όπως και η αγάπη – δεν είναι συναίσθημα, αλλά συναισθηματική κατάσταση. Όμως ο έρωτας διαφέρει από την αγάπη. Κι αυτό γιατί η έλξη που νιώθουμε αυτόματα δημιουργεί μια έντονη ανάγκη εκτόνωσης. Άλλωστε δεν νοείται άνθρωπος… αξιοπρεπώς ερωτευμένος χωρίς να είναι ταυτόχρονα και συναισθηματικά ευάλωτος προς τον άνθρωπο που έχει ερωτευτεί. (Αλλιώς, αν δεν υπάρχει και λίγο πάθος, τι σόι έρωτας είναι αυτός;)
Στο βαθμό λοιπόν που ο έρωτας δημιουργεί έντονες ανάγκες που απαιτούν ικανοποίηση, είναι μεν μια αυθόρμητη συναισθηματική κατάσταση, αλλά δεν είναι ανιδιοτελής. Δεν έχει σημασία αν οι ανάγκες που μας δημιουργεί αυτή η έλξη είναι σωματικές ή συναισθηματικές. Άπαξ και είναι έντονες γίνονται αυτόματα και σημαντικές. Έτσι τα συναισθήματα που μας δημιουργούνται προς το άτομο που ερωτευόμαστε απορρέουν είτε από τις ανάγκες που ελπίζουμε να μας καλύψει, είτε από τις ανάγκες που ήδη μας καλύπτει και θέλουμε να εξακολουθεί να τις καλύπτει.
Θα μου πεις: «Καλά, αποκλείεται κάποιος που είναι ερωτευμένος να αγαπάει κιόλας;» Εδώ θα πρέπει και πάλι να θυμηθούμε εκείνη τη διάκριση που κάναμε ανάμεσα στο συναίσθημα και τη συναισθηματική κατάσταση. Είχαμε πει ότι με τη λέξη «αγάπη» άλλες φορές αναφερόμαστε σε κάποιο συναίσθημα συμπάθειας κι άλλες φορές σε μια συναισθηματική κατάσταση η οποία έχει διάρκεια και εκδηλώνεται με έμπρακτη ανιδιοτελή προσφορά.
Με αυτό το σκεπτικό είναι πολύ φυσικό όταν είμαστε ερωτευμένοι μ’ έναν άνθρωπο να νιώθουμε έντονη συμπάθεια και τρυφερότητα προς το άτομό του. Στο βαθμό που αυτά τα συναισθήματα τα ονομάζουμε «αγάπη», καταλαβαίνουμε ότι είναι δυνατόν να ισχυριστούμε ότι «τον αγαπάμε» κιόλας. Συνεπώς λέγοντάς του «σ’ αγαπώ» ούτε τον εξαπατάμε ούτε τον κοροϊδεύουμε.
Αν όμως με «αγάπη» εννοούμε τη συναισθηματική κατάσταση που μας οδηγεί να προσφέρουμε σαν αποτέλεσμα της ελεύθερης εκλογής μας και δεν καθορίζεται από τις ανάγκες μας, τότε σίγουρα τα πράγματα αλλάζουν.
Κατ’ αρχήν, «ερωτευμένος» – τις περισσότερες φορές – σημαίνει και «ένταση αναγκών». Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να πούμε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του ορισμού της αγάπης τον οποίο έχουμε υιοθετήσει.
Είναι όμως και κάτι ακόμα: Μια τέτοια μορφή αγάπης δεν δημιουργείται από τη μια στιγμή στην άλλη. Θέλει χρόνο για να καλλιεργηθεί. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι ορισμένες φορές ο έρωτας αναπτύσσεται σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν μέσα στο διάστημα αυτό να έχει αναπτυχθεί και η αγάπη; Έτσι, τουλάχιστον όσον αφορά σ’ αυτό που ονομάζουμε «κεραυνοβόλο» έρωτα, οι πιθανότητες να συνυπάρχει με τη συναισθηματική κατάσταση που ονομάζουμε αγάπη, είναι μηδαμινές.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο είδος έρωτα που αναπτύσσεται σιγά – σιγά. Αρχικά νιώθουμε για τον άλλο μια απλή συμπάθεια. Μέσα από την καθημερινή επαφή μαζί του, η συμπάθεια αυτή σταδιακά αυξάνεται και μπορεί να εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό όπου μόνο η λέξη «έρωτας» μπορεί να περιγράψει σωστά την έλξη την οποία νιώθουμε για τον άνθρωπο αυτό.
Σε μια τέτοια περίπτωση – όπου έχει προϋπάρξει ένα χρονικό διάστημα – δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα παράλληλα με τον έρωτα να έχει αναπτυχθεί και αγάπη. Ίσως μάλιστα πρώτα να έχουμε αγαπήσει τον άλλο και μετά να τον έχουμε ερωτευτεί. Αρκεί βέβαια στο διάστημα που αναπτύχθηκε η αγάπη να μην είμαστε συναισθηματικά ευάλωτοι γιατί τότε έχουμε πέσει σε μια συνηθισμένη παγίδα: Έχουμε μπερδέψει την αγάπη με την εξάρτηση…
Ενημέρωση: Το Sxeseis-kai-sunaisthimata περιέχει διαφημίσεις Google . Δεν κοστίζουν κάτι σε εσάς, όμως κάνοντας ένα κλικ σε αυτές, λαμβάνει μια πολύ μικρή προμήθεια που το βοηθάει να συντηρείται.
Πηγή: Από το βιβλίο «Έρωτας, Αγάπη και Εξάρτηση» του ψυχολόγου Γιώργου Πιντέρη – εκδ. θυμάρι